آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بازار بورس

در این قسمت قصد داریم به بررسی دو کلمه ساده ولی بسیار پرکاربرد در بین سرمایه گذاران، یعنی معنی EPS و DPS بپردازیم. پس توصیه می کنیم که اگر با این دو واژه آشنایی زیادی ندارید در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شوید که تفاوت EPS و DPS چیست؟

EPS و DPS چیست؟

EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران تازه کار و حرفه ای است. هرجا که وضعیت سهام یک مجموعه از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps نیز در میان است. در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام مجموعهها در بورس تاثیر می گذارد. زمانی که شما سرمایه گذاری در بورس را شروع می کنید همیشه به اشکال مختلف با این کلمه درگیر هستید. اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک مجموعه برابر است با میزان سودی که در آن مجموعه به ازای هر یک عدد سهم مجموعه بدست می آید.

EPS مخفف چیست؟

خود کلمه eps مخفف عبارت earning per share است که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک مجموعه در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن مجموعه تقسیم بکنید در واقع eps آن مجموعه را محاسبه کرده اید. برای مثال فرض کنید مجموعهی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن مجموعه نیز ۱ میلیون سهم است. در نتیجه eps آن مجموعه برابر است با:

ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

درآمد هر سهم (EPS)

یعنی این مجموعه توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این مجموعه در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دو نوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک مجموعه در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد. مجموعههای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته مجموعه و همچنین نظر مدیران و کارشناسان مجموعه یک eps برای سال مالی پیش روی مجموعه پیش بینی می شود. به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc به عنوان عدد روبروی eps مجموعهها مشاهده می کنید. پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک مجموعه مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن مجموعه از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای مجموعه بدست بیاید.

EPS محقق شده

این eps سودی است که یک مجموعه توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد. حسابداران و مدیران مجموعه بعد از پایان سال مالی مجموعه عملکرد واقعی مجموعه را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های مجموعه، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی مجموعه اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

پس به طور خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که مجموعه در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که مجموعه بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد.

نکاتی درباره EPS مجموعه ها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده فقط یک پیش بینی است، در نتیجه ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر پیدا کند. زیرا شرایط ممکن است در طی سال تغییر پیدا کند. مثلا ممکن است با گذشت عملکرد مجموعه بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری مجموعه رخ بدهد. احتمال دارد مجموعه به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps گفته می شود.
• مجموعه های بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه بدهند. این eps جدید می تواند نسبت به eps پیش بینی شده قبلی تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و مجموعه تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد مجموعه در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.
• هرچقدر از شروع سال مالی می گذرد، به دلیل اینکه اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی مجموعه وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران مجموعه واقعی تر است، eps پیش بینی شده مجموعه به آن eps که در انتهای سال محقق خواهد شد نزدیکتر می شود و قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران مجموعه خواهد داشت.
• معمولا eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی مجموعه بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است. در نتیجه یک سرمایه گذار باید این توانایی را بدست بیاورد که خودش بررسی کند که آیا براساس شرایط موجود eps پیش بینی شده مجموعه به واقعیت نزدیک است. یا اینکه مجموعه پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند.

DPS چیست؟

کلمه dps مخفف عبارت dividend per share است. dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود. درصد سود تقسیمی یا dps در بین مجموعهها متفاوت است. مجموعه‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع مجموعه تصمیم گیری می شود.

درصد سود تقسیمی (DPS)

تفاوت EPS و DPS چیست؟

dps در واقع بخشی از eps است. جنس هردوی آنها از سود مجموعه است. تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.معمولا مقدار dps از eps مجموعه کمتر است. چون مجموعهها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا مجموعه علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

نکات مهم در مورد DPS

• معمولا مجموعهها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند. بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.
• هر شخصی که در هنگام مجمع مجموعه سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد. پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق می گیرد.
• مجموعهها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از مجموعهها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.

در انتهای مقاله «EPS و DPS چیست؟» توجه داشته باشید که میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاست های مجموعه بستگی دارد. برای فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته مجموعه را بررسی کنید.

منبع: خانه سرمایه